Με θέμα τον Ελληνισμό στην Αμερική
Ήταν στα μέσα της περασμένης εβδομάδας, όταν το American Hellenic Institute παρουσίασε, στο Ελληνικό κοινό που παρακολουθεί τα ΕλληνοΑμερικανικά από κοντά, μια συζήτηση για «Το μέλλον του Ελληνισμού στην Αμερική». Θυμίζουμε ότι το ΑΗΙ, το οποίο ιδρύθηκε το 1974 με φορέα το κύμα συνειδητοποίησης που έφερε η Τουρκική εισβολή στην Κύπρο και (με την ηγεσία, τότε του Eugene Ρωσσίδη) κατόρθωσε να προωθήσει το εμπάργκο των ΗΠΑ κατά της Τουρκίας της εποχής, έχει επενδύσει όλα αυτά τα χρόνια σε μια προσπάθεια ουσιαστικοποίησης των ΕλληνοΑμερικανικών σχέσεων.
Η φετινή διοργάνωση/παρουσίαση στην Αθήνα πήγε την συζήτηση λίγο διαφορετικά απ’ ό,τι τα τελευταία χρόνια, όπου κυρίως η έμφαση ήταν στην γεωπολιτική «ανάγνωση» των σχέσεων. (Για παράδειγμα, η σημασία των διευκολύνσεων που παρέχονται στις ΗΠΑ στον ελληνικό χώρο, κυρίως δε η εντελώς ιδιαίτερη σημασία της Σούδας, είχε επισημανθεί πολλές φορές από το ΑΗΙ πολύ προτού το θέμα γίνει του συρμού). Αυτή την φορά, επιδιώχθηκε να προσεγγισθεί, να επεξηγηθεί, να κοιταχτεί προοπτικά αυτό ακριβώς που αποτελεί τον πυρήνα του ΑΗΙ: το μέλλον, το αύριο του Ελληνισμού.
Ενώ λοιπόν η Κατερίνα Παναγοπούλου – ειδική σύμβουλος στο Μαξίμου για τα θέματα Απόδημου Ελληνισμού – έδωσε μιαν εικόνα αρκετά παραδοσιακή για το ενδιαφέρον του εθνικού κέντρου, για την συζήτηση, για την προοπτική ψήφου των αποδήμων κοκ, από τους δυο κεντρικούς συζητητές – τον Νικ Λαρυγγάκη (που έχει την τρέχουσα ευθύνη του ΑΗΙ ως Πρόεδρος) και τον Βαν Κουφουδάκη (βετεράνο των ΕλληνοΑμερικανικών) – η έμφαση τέθηκε αλλού. Στην μεταβαλλόμενη φύση του Ελληνισμού στην Αμερική. Και στην εντελώς διαφορετική μορφή των αναγκών των Ελλήνων τρίτης και τέταρτης γενιάς, πολλών από μεικτούς γάμους, αν είναι να διατηρήσουν κάποια στοιχεία ουσιαστικής επαφής με την Ελλάδα.
Και στων δυο τις τοποθετήσεις, γινόταν φανερή η πρότυπη οικονομική επιτυχία του Ελληνικού στοιχείου, που δεν έχει όμως πια την υφή των παλιότερων κυμάτων Ελληνικής μετανάστευσης: των αρχών του 20ού αιώνα, του Μεσοπολέμου, της μεταπολεμικής εποχής. Μπορεί η ΕλληνοΑμερικανική κοινότητα – με περισσή στροφή στον τριτογενή τομέα, με ισχυρή παρουσία στις επιστήμες, στα νομικά, στην διοίκηση και τις επιχειρήσεις – να είναι η δεύτερη ευπορότερη (μετά τους ΑμερικανοΕβραίους) στην χώρα, όμως πρόκειται πλέον σαφέστατα για Αμερικανούς. Απλώς, Ελληνικής καταγωγής. Η διατήρηση της επαφής με την καταγωγή αυτή γίνεται πλέον λιγότερο απ’ ό,τι παλιά μέσω της Εκκλησίας, κι εκεί οι πρόσφατες περιπέτειες της Αρχιεπισκοπής δεν έχουν κάνει καθόλου καλό!… Όσον αφορά δε την διατήρηση κάποιας επαφής με την γλώσσα, αυτή άμα επιχειρεί να περάσει μέσα από τα παραδοσιακά κανάλια – σχολείο του Σαββάτου, κοινοτικές εκδηλώσεις – τότε έχει πολύ περιορισμένες πιθανότητες επιτυχίας.
Περισσότερο μέσα από τις κοινότητες του διαδικτύου, περισσότερο με την πρόσβαση στα Ελληνικά μέσα από ιντερνετικά παιχνίδια, είναι πιθανόν να συνεχιστεί το νήμα, να διατηρηθεί η επαφή. Υπ’ αυτήν, δε, την έννοια η παραδοσιακή «μέριμνα» του Ελληνικού Κράτους για τον απόδημο Ελληνισμό, τουλάχιστον στην Αμερικανική περίπτωση δεν παρουσιάζει ουσιαστικό ενδιαφέρον . (Άλλωστε, και το παλιότερο ενδιαφέρον για τα πολιτικά δρώμενα στην Ελλάδα έχει σχεδόν εξανεμισθεί πλέον). Άμα θέλουμε να κρατήσουμε την επαφή με τον Ελληνισμό, χρειάζεται άλλου είδους/άλλης νοοτροπίας κινητοποίηση.
