Οικονομική Επιθεώρηση, Νοέμβριος 2021, τ.1012

του Γιώργου Μανέττα

«Λίρα εκατό» αποδεικνύεται η Κύπρος για την ελληνική οικονομία. Μια σταθερή αξία που ακόμη και κάτω από δύσκολες συνθήκες, όπως η πανδημία, προσφέρει πολύτιμες ανάσες, ενώ στις καλές εποχές δίνει το κάτι παραπάνω. Αν και υποχώρησαν ελαφρώς στη διάρκεια της περσινής χρονιάς, μιας εξαιρετικά δύσκολης περιόδου, οι εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών παραμένουν σε υψηλά επίπεδα σε όλους τους τομείς. Τα ελληνικά προϊόντα κατέχουν την πρώτη θέση στις εισαγωγές της Κύπρου, ενώ η Ελλάδα αποτελεί τον πρώτο εξαγωγικό προορισμό των κυπριακών προϊόντων, ξεπερνώντας κύριους παραδοσιακούς προορισμούς εξαγωγών, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και οι χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι εξαγωγές της Ελλάδας προς την Κύπρο ανήλθαν κατά το 2020 σε 2 δισεκατομμύρια ευρώ (-4,2%) και οι εισαγωγές από την Κύπρο σε 361 εκατομμύρια (-12,4%).

Παρά το μικρό μέγεθός της, η κυπριακή αγορά είναι εξαιρετικά δυναμική με σημαντικά περιθώρια χάρη στην έντονη τουριστική ανάπτυξή της και την αυξημένη ιδιωτική κατανάλωση. Σύμφωνα με την τελευταία έκδοση του World Economic Outlook (WEO), ο ρυθμός ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας για το 2021 εκτιμάται πως θα διαμορφωθεί στο 4,8% έναντι ύφεσης 5,1% το 2020, ενώ και για το 2022 προβλέπεται ανάπτυξη της τάξης του 3,6%.

Ηχηρές παρουσίες

Δεν είναι τυχαίο ότι ηχηρά ονόματα του ελληνικού επιχειρείν, από τους κλάδους των τροφίμων, της ένδυσης και υπόδησης, του λιανικού εμπορίου, του γενικού εμπορίου, εταιρειών πετρελαιοειδών, τον χρηματοπιστωτικό και ασφαλιστικό τομέα, έχουν αποκτήσει παρουσία εδώ και καιρό. Ελληνικά Πετρέλαια, Jumbo, ΟΠΑΠ, Fourlis (ΙΚΕΑ), Public, Kleemann, Autohellas, Υφαντής, Δωδώνη, Βιοχάλκο, Σκλαβενίτης, Mikel και CoffeeIsland είναι μερικά μόνο από τα ισχυρά ελληνικά brands που έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους, ενώ την ίδια στιγμή πολλαπλασιάζονται οι Έλληνες επιχειρηματίες που ενδιαφέρονται να τολμήσουν το… βήμα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο όμιλος METRO (οικογένεια Παντελιάδη), ο οποίος άνοιξε το πρώτο κατάστημα χονδρικής πώλησης στη Λεμεσό με την επωνυμία «Best Value για επαγγελματίες». Πρόκειται για το πρώτο κατάστημα που υιοθετεί το μοντέλο χονδρικής πώλησης και απευθύνεται στους επαγγελματίες του νησιού, κυρίως από τους κλάδους της μεταπώλησης, της μαζικής εστίασης και της Ho.Re.Ca, το οποίο κόστισε 10 εκατ. ευρώ και απασχολεί περίπου 80 εργαζομένους. Όπως ανέφερε ο επικεφαλής του ομίλου METRO Αριστοτέλης Παντελιάδης, η απόφαση να εισέλθει στην κυπριακή αγορά έγινε γιατί διαπίστωσε ότι έλειπε ένα κατάστημα αυτού του τύπου, που δίνει λύση σε όλες τις ανάγκες τροφοδοσίας του επαγγελματία, τονίζοντας πως χάρη στην αγοραστική δύναμη των 1,3 δισ. ευρώ που διαθέτει ο όμιλος θα εξασφαλίσει στους πελάτες του μια σειρά κωδικών σε εξαιρετικές τιμές.

Με υψηλούς στόχους κατέβηκε στη μεγαλόνησο και η Κωτσόβολος, με δύο καταστήματα νέας γενιάς σε Λευκωσία (2.100 τ.μ.) και Λεμεσό (2.080 τ.μ.). Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της αλυσίδας ηλεκτρονικών ειδών Γιάννη Βασιλάκο, στόχος είναι η κατάκτηση μεριδίου αγοράς 35% (τζίρος περίπου 50 εκατ. ευρώ) μέσα στα επόμενα χρόνια. Μάλιστα ανέφερε πως η Κύπρος αποτελεί το πρώτο βήμα όσον αφορά την επέκταση της αλυσίδας εκτός συνόρων και η πορεία του εγχειρήματος θα καθορίσει τις μελλοντικές εξελίξεις σε αυτό το πεδίο. Την παρουσία της Κωτσόβολος στην Κύπρο συμπληρώνει ένα άρτια καταρτισμένο, σύγχρονο τηλεφωνικό κέντρο, αλλά και το ηλεκτρονικό κατάστημα kotsovolos.cy.

Το παζλ έρχονται να συμπληρώσουν οι πληροφορίες περί επιστροφής των Goody’s στην Κύπρο μετά από απουσία έξι ετών, μέσα από σύμβαση franchise. Μια επιστροφή που σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας είναι απόρροια δύο βασικών παραγόντων: α) της ανοδικής πορείας που καταγράφει ο τομέας της εστίασης στην Κύπρο, τόσο σε ό,τι αφορά το dine in όσο και τον τομέα του takeaway/delivery, που έχει γνωρίσει κατακόρυφη ανάπτυξη εν μέσω πανδημίας και β) της δυναμικής επενδυτικής ομάδας που ανέλαβε το masterfranchise για τη χώρα, δημιουργώντας συνθήκες και προϋποθέσεις για την επάνοδο της «αγαπημένης μάρκας των Κυπρίων», όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, με βάση και τα πρώτα μηνύματα που τους έρχονται από εκατοντάδες καταναλωτές σε socialmedia.

Εμπορικό ισοζύγιο Ελλάδας-Κύπρου

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ (αξία σε εκατομμύρια ευρώ)

Το πρώτο Goody’s Burger House αναμένεται να λειτουργήσει μέσα στο α΄ τρίμηνο του 2022 και πιο συγκεκριμένα στη Λεμεσό. Θα ακολουθήσει δεύτερο στη Λευκωσία, ενώ στα σχέδια της επενδυτικής ομάδας που έχει αναλάβει το masterfranchise περιλαμβάνεται η ταχεία ανάπτυξη του δικτύου με στόχο την παγκύπρια κάλυψη, με πληροφορίες από την Κύπρο να κάνουν λόγο για άνοιγμα μέχρι και 10 καταστημάτων μέσα στα επόμενα χρόνια. Το πρώτο κατάστημα Goody’s στην Κύπρο είχε λειτουργήσει το 1997, ενώ μέχρι το 2015, οπότε και η αλυσίδα αποχώρησε από το νησί λόγω οικονομικών προβλημάτων της εταιρείας που είχε την ευθύνη των εμπορικών σημάτων, λειτουργούσαν συνολικά πέντε εστιατόρια.

«Μαγνήτης»

Οικονομικοί παράγοντες και αναλυτές επισημαίνουν πως οι ελληνικές επιχειρήσεις θα πρέπει να ανεβάσουν ταχύτητα και να διερευνήσουν τις προοπτικές περαιτέρω διείσδυσης στο νησί της Αφροδίτης, τονίζοντας πως η ενδυνάμωση της παρουσίας τους σε γνώριμες αγορές πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα στη μεταπανδημική εποχή. Δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη, σημειώνουν, και σπεύδουν να υπογραμμίσουν πως η παρούσα συγκυρία είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για αναθεώρηση και επανασχεδιασμό των επενδυτικών πλάνων, ενώ θεωρούν πως η ελληνική επιχειρηματική κοινότητα έχει μερικώς υποτιμήσει τις πραγματικές δυνατότητες της χώρας αυτής.

Η Κύπρος μαγνήτιζε από πάντα τα βλέμματα των ελληνικών επιχειρήσεων κυρίως χάρη στα φορολογικά πλεονεκτήματα αλλά και το αίσθημα σταθερότητας που αποπνέει… Το κύμα «μετανάστευσης» εντάθηκε μετά τη ραγδαία επιδείνωση της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, τα πρώτα χρόνια των Μνημονίων στις αρχές της περασμένης δεκαετίας. Ειδικά την περίοδο που οι φήμες περί Grexit άρχισαν να ακούγονται για πρώτη φορά πολύ δυνατά.

Αποκαλυπτικά της τάσης φυγής που εκδηλώθηκε είναι τα στοιχεία από το Τμήμα Εφόρου Εταιρειών της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς από το 2012 μέχρι το τετράμηνο του 2019 εγγράφηκαν στην Κύπρο 9.088 ελληνικές εταιρείες με μετόχους ή διευθυντές που κατέχουν ελληνική υπηκοότητα. Σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία, το 2012 οι εγγραφές ελληνικών εταιρειών στην Κύπρο ήταν 1.033 και αποτελούσαν το 5,7% των νέων 17.999 εγγραφών που έγιναν. Το 2013, χρονιά που άρχισαν τα προβλήματα στην Κύπρο και ήταν η αρχή του μνημονίου για τη χώρα, οι εγγραφές ήταν μικρότερες. Εγράφησαν 661 ελληνικές εταιρείες και αποτελούσαν το 6,1% των 10.847 νέων εγγραφών. Το 2014, που η Κύπρος είναι υπό καθεστώς μνημονίου, έχουν εγγραφεί 678 ελληνικές εταιρείες, αποτελώντας το 6,1% των 11.269 νέων εγγραφών. Η εικόνα άλλαξε το 2015, χρονιά που η Κύπρος είναι πιο κοντά στην έξοδο από το πρόγραμμα προσαρμογής. Οι εγγραφές ελληνικών εταιρειών ανήλθαν σε 1.012, αποτελώντας το 9% των 11.270 νέων εγγραφών που έγιναν στην Κύπρο, μια τάση που συνεχίστηκε ανοδικά μέχρι και το 2019.