Οικονομική Επιθεώρηση, Νοέμβριος 2021, τ.1012
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Εικόνες δυστυχώς οικείες: Άνθρωποι αναζητούν σωτηρία σε ένα πλοίο, με τις φλόγες στο κατόπι τους. Άλλοι πάλι, προσπαθούν να ξεφύγουν από λεωφορείο πριν αυτό χαθεί κάτω από τα νερά, που έφεραν σφοδρές νεροποντές. Σπίτια κι αυτοκίνητα απανθρακωμένα, μετά το πέρασμα της πύρινης λαίλαπας, που σε πολλές περιπτώσεις ακολούθησε ισχυρά κύματα καύσωνα.
Συνδέονται όλα αυτά με το επιταχυνόμενο λιώσιμο των πάγων; Πρόκειται για συνέπειες της κλιματικής αλλαγής; Έχει επιδεινωθεί σε τέτοιο βαθμό η κατάσταση, ώστε αντί για κλιματική αλλαγή να μιλάμε για κλιματική κρίση; Έχει γίνει αυτό αντιληπτό από την κοινή γνώμη; Σε τι θα βοηθούσε η ευαισθητοποίησή της; Μπορεί να αξιοποιηθεί η τεχνολογία στην αντιμετώπιση της κρίσης και των συνεπειών της;
Στο τεύχος Νοεμβρίου της Οικονομικής, απευθύναμε αυτά τα ερωτήματα σε δύο καταξιωμένους ακαδημαϊκούς: τον πρώην πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών, Δημοσθένη Ασημακόπουλο και τον γραμματέα της Τάξης Θετικών Επιστημών της Ακαδημίας Αθηνών, Κώστα Συνολάκη. Ο πρώτος, καθηγητής Φυσικής Περιβάλλοντος, υποστηρίζει ότι το περιβάλλον δεν χειροτερεύει με ρυθμό δεκαετιών αλλά με ρυθμό που υπερβαίνει την ανθρώπινη ζωή. Εκείνο που αντιλαμβανόμαστε είναι οι αλλαγές στο τοπικό περιβάλλον, το μικροκλίμα, που προκαλούνται ευθέως από την ανθρώπινη παρέμβαση. Συνολικά για το περιβάλλον υποστηρίζει ότι λίγα μπορούμε να κάνουμε για το «τώρα» αλλά υπάρχουν πολλά να προλάβουμε για το «αύριο» και το «μεθαύριο». Χαρακτηρίζει ως «μόνη ελπίδα» τις νέες μορφές ενέργειας και τις ΑΠΕ, πλην όμως προειδοποιεί ότι η απότομη αύξηση του κόστους ενέργειας, ως αποτέλεσμα της εκτόξευσης του κόστους των ρύπων, θα υπονομεύσει την προσπάθεια της μετάβασης. Ο δεύτερος, εμπειρογνώμων διεθνούς κύρους για Tsunami και άλλες ακραίες φυσικές καταστροφές, επιλέγει να εστιάσει στις ευθύνες που υπάρχουν σε όλους μαζί και (κυρίως) τον κάθε ένα χωριστά. Η προστασία του περιβάλλοντος, υποστηρίζει, είναι κάτι που όλοι επιθυμούν αλλά λίγοι δραστηριοποιούνται. Ως πρόεδρος, όμως, της Ειδικής Επιστημονικής Επιτροπής για την Αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής στην Ελλάδα, δηλώνει αισιόδοξος για την πορεία που ακολουθεί η χώρα προς την κλιματική ουδετερότητα και τις επιπτώσεις της μετάβασης στην οικονομία.
Περνώντας από το γενικότερο στο ειδικότερο, εστιάσαμε στο αστικό περιβάλλον και ζητήσαμε την άποψη της, ειδικής σε ζητήματα αστικής ανθεκτικότητας και κλιματικής αλλαγής, Ελένης Μυριβήλη. Αξιοποιώντας ένα χρόνο μελέτης σε Χάρβαρντ και ΜΙΤ, που της προσέφερε η υποτροφία Loeb, εργάζεται ώστε να προστατευτούν οι πόλεις και οι πιο ευάλωτοι πληθυσμοί τους από την άνοδο της θερμοκρασίας. Η ειδική σύμβουλος για θέματα κλιματικής αλλαγής στον δήμαρχο Αθηναίων, Κώστα Μπακογιάννη, μιλάει για τον αγώνα δρόμου που έχει ξεκινήσει, ώστε η πόλη να θωρακιστεί και να παραμείνει βιώσιμη τις επόμενες δεκαετίες.Προειδοποιεί ότι πρέπει να μεταμορφωθεί ολόκληρη η πόλη και ως παράδειγμα περιγράφει τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στα σπίτια μας.
Τέλος, στραφήκαμε στον καθηγητή του Πανεπιστημίου UCLanCyprus, Παναγιώτη Κοντάκο. Στο πλαίσιο και του αφιερώματος στην Κύπρο, που φιλοξενεί αυτό το τεύχος, του ζητήσαμε να περιγράψει τη στρατηγική απέναντι στην κλιματική αλλαγή που ακολουθεί η Μεγαλόνησος. Μια χώρα στην ίδια περιοχή, συνοδοιπόρο στην υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, που βέβαια αντιμετωπίζει τα δικά της προβλήματα και προκλήσεις.
