«Επανεκκίνηση παντού». Όμως… restart, reboot ή reset?

του Αντώνη Δ. Παπαγιαννίδη

Όλοι τώρα μιλούν για επανεκκίνηση. Σίγουρα στην Κυβέρνηση «μετά την ΔΕΘ», δηλαδή μετά την συνειδητοποίηση της ακύρωσης που υπέστη η υπόσχεση διακυβέρνησης/οργάνωσης/αποτελεσματικότητας του Επιτελικού Κράτους όταν έληξαν μεν οι καταστροφικές πλημμύρες και οι πυρκαγιές – αλλά έμεινε βαθιά χαραγμένη η διαδοχή των εικόνων φρίκης. Τις δε εικόνες δεν τις αποδιώχνει η οποιαδήποτε επικοινωνία ή ερμηνεία ή διαδοχή επεξηγήσεων.

Σίγουρα όμως επανεκκίνηση και στον χώρο της (Αξιωματικής, για την ώρα) Αντιπολίτευσης μετά την μετεωρική άνοδο του αστέρα Κασσελάκη, είτε καταλήξει να εκλέγεται απωθώντας όχι απλώς την Έφη Αχτσιόγλου αλλά μιαν ολόκληρη νομενκλατούρα στον ΣΥΡΙΖΑ/στην Αριστερά, είτε απλώς αφήσει πίσω ισχυρή διατάραξη.

Και, ασφαλώς, μετά την πολυσυζητημένη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στην Νέα Υόρκη, στον αστερισμό της επανεκκίνησης κινούνται τα ΕλληνοΤουρκικά: μόνο που εδώ η επανεκκίνηση υπόσχεται/απειλεί άλλου τύπου εμπλοκές, ενώ και πάλι το Κυπριακό μπαίνει άγαρμπα στην μέση…

Καθώς όμως – εφεξής – η επικοινωνία της πολιτικής θα γίνεται (α) στα Αγγλικά και (β) με επίκληση τεχνικών/τεχνοκρατικών προσεγγίσεων, χρειάζεται όλοι οι φωτεινοί πρωταγωνιστές του παιχνιδιού της εξουσίας να μας ξεκαθαρίσουν (και, ήδη, να ξεκαθαρίσουν πρώτα στον εαυτό τους…) τι ακριβώς εννοούν με την «επανεκκίνηση». Εννοούν restart, ή μήπως reboot; Όταν σου σβήνει το αυτοκίνητο, ή κάνει τα δικά του ο κομπιούτερ, μην βιαστείς, φίλε αναγνώστη, να πεις ότι «το ίδιο είναι». Διότι… δεν είναι. Το restart θα πει ότι το κλείνεις το ευλογημένο, ή δέχεσαι ότι έκλεισε – και το ξαναβάζεις μπροστά. Αν όμως η μηχανή του αυτοκινήτου έχει μπουκώσει άσχημα, ή αν έχουν μπλέξει περισσότερες εφαρμογές στον υπολογιστή, τότε χρειάζεσαι κάτι πιο ριζικό – κι αυτό είναι το reboot. Δηλαδή ο συμβιβασμός με το πλήρες κλείσιμο όλων των εφαρμογών, η παροχή χρόνου και αδράνειας στον κινητήρα του αυτοκινήτων, εν συνεχεία δε το ξεκίνημα από την αρχή.

Το reset, τώρα, πάει ακόμη παραπέρα. Πρόκειται για επανεκκίνηση από εντελώς νέα βάση, για επαναφορά αφού διορθωθούν ουσιαστικά σφάλματα και αφού διαμορφωθεί μια εξαρχής νέα κατάσταση. (Σημειωτέον ότι υπάρχει και deep reset, ακόμη πιο επαναθεμελιωτική παρέμβαση).

Οπότε; Οπότε η επανεκκίνηση για την οποία έγινε λόγος στα κυβερνητικά έδρανα «μετά την ΔΕΘ», αλλά και στο εύκολα εντυπωσιαζόμενο από τις τεχνολογικές παρομοιώσεις μηντιακό περιβάλλον, χρειάζεται να συνειδητοποιηθεί σε τι βάθος θα χρειαστεί να κινηθεί. Ο ξορκισμός με οργανωτικές προσαρμογές – με την αντίληψη ότι η πολιτική επένδυση που έχει γίνει στο Επιτελικό Κράτος, και τούτο ανεξαρτήτως της αστοχίας της rotation, είναι τόσο μεγάλη ώστε να μην νοείται να εγκαταλειφθεί –  δεν θα αρκέσει. Από την (αναγκαία, αλλ’ όχι εύκολη…) προσγείωση των οικονομικών προσδοκιών μέχρι τα εργασιακά, ή πάλι την Υγεία ή και το άνοιγμα μετώπου στα ΑΕΙ, όσο θα επιχειρείται απλώς ο καλλωπισμός καταστάσεων, ή αντιθέτως θα αποτολμούνται μεν τομές με κόστος αλλά χωρίς διάλογο ή έστω επεξήγηση (με την αντίληψη ότι η κοινωνία βρίσκεται σε κατάσταση παραζαλισμένου κοτόπουλου) θα συσσωρεύσει – απλώς – ένταση. Και θα «υποσχεθεί» βαρύτερη ζημιά στην συνέχεια. Στολλάρισμα της μηχανής για να γυρίσουμε στην παρομοίωσή μας ή κρασάρισμα του υπολογιστή.

Η απουσία αντιπολίτευσης, με τον ΣΥΡΙΖΑ σε πλήρη εσωστρέφεια με την διαδικασία διαδοχής και τα επεισόδια αντιπαράθεσης Αχτσιόγλου/Κασσελάκη, με δε το ΠΑΣΟΚ σε αμηχανία και απόσυρση τοίχο-τοίχο, μπορεί να δίνει στην Κυβέρνηση αίσθηση κυριαρχίας. Όμως το χτίσιμο έντασης, καλό δεν θα κάνει. Η πολιτική είναι και στιγμές, κυρίως όμως είναι συνέχεια.

Την ίδια βέβαια στιγμή, όποιος κι αν επικρατήσει στην μάχη διαδοχής στον ΣΥΡΙΖΑ – ο άνθρωπος/εικόνα (πετυχημένη στην κάλπη) ή το στοίχημα συνέχειας (με αναγωγή στους μηχανισμούς) – εδώ κι αν είναι πρόδηλο ότι μια οποιαδήποτε επανεκκίνηση χωρίς βαθύτερο επαναπροσδιορισμό περιεχομένου και προθέσεων θα φέρει αυτοϋπονόμευση. «Επαναπατρισμός της πολιτικής, ανάκτηση περιεχομένου», απ’ εκεί θα περάσει η συνέχεια στον χώρο αυτό, που έζησε την πραγματικότητα της εξουσίας και μπολιάστηκε μ’ αυτήν. Deep reset, εκεί βρίσκεται ούτως ή άλλως ο ΣΥΡΙΖΑ: τώρα, αν το μπορεί, άλλη υπόθεση!

Μετά, λοιπό απ’ αυτήν την προσγειωτική περιπλάνηση στην Ελληνική μας πολιτική σκηνή, διόλου περίεργο που η αντίστοιχη επανεκκίνηση που ψηνόταν εδώ και καιρό στο μείζον μέτωπο εξωτερικών σχέσεων της χώρας – τα ΕλληνοΤουρκικά – ταχύτατα χάνει τα χαρακτηριστικά πιο ριζικής κίνησης που αφηνόταν να διαφανεί. Για να περιοριστεί σε προσεκτικό restart – που ήδη συνέβη – και μάλιστα της ποικιλίας halting/hesitant restart, δηλαδή μιας διστακτικής προσέγγισης βήμα-βήμα.

Ήδη, για να μην έχουμε αυταπάτες, το Κυπριακό πήγε να μπει ευγενικά στο ράφι – είναι συναινετικά shelved, μνήμη Ανδρέα Παπανδρέου Τουργκούτ Οζάλ στο αρχικό Νταβός. Ενώ στο βήμα του ΟΗΕ διακηρύχθηκε ευθέως,  από πλευράς Ερντογάν, η «λύση» των δυο Κρατών, σε ευθεία αντίθεση με τα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του … ΟΗΕ.  Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, βλέποντας ήδη αντιδράσεις έσπευσε (μιλώντας στην Γ.Σ. του ΟΗΕ) να αναφερθεί στο Κυπριακό ως θέμα «που βρίσκεται στον πυρήνα» των (υπό κανονικοποίηση) ΕλληνοΤουρκικών σχέσεων. Εν τω μεταξύ, στην αντίπερα όχθη – του υπό αλλαγή ηγεσίας ΣΥΡΙΖΑ – ήρκεσε μια στροφή διατύπωσης για τα Κατεχόμενα/την Βόρεια Κύπρο ως «κρατίδιο της Τουρκίας» για να δείξει την μεγάλη διαδρομή θα είχε μπροστά της μια τέτοια εκδοχή ηγεσίας Κασσελάκη για να ανταποκριθεί!

Όσο για την προσδοκία ότι η επανεκκίνηση των κυρίως ΕλληνοΤουρκικών θα βοηθηθεί από τον μοχλό πίεσης «Ευρώπη», εδώ έχουμε αισίως διαθέσιμες δυο αντιδιαμετρικά προσεγγίσεις: οι προτάσεις/σχεδιασμοί για Ευρώπη Τεσσάρων Κύκλων (πυρήνας Ευρωζώνης/Σένγκεν – ΕΕ των «27» – τρίτος κύκλος με σύνδεση ενισχυμένη σύνδεση/συμμετοχή στην εσωτερική αγορά – τέταρτος κύκλος/Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα των «43» ) όπου η Τουρκία θα εκαλείτο μεταξύ 3^ου και 4^ου κύκλου^. και, στον αντίποδα, η στάση Ερντογάν στο προκαταρκτικά της ΓΣ του ΟΗΕ για δρόμους Τουρκίας αι ΕΕ που χωρίζουν. (Φαντασθείτε, και εδώ την επόμενη μέρα στην ηγεσία ΣΥΡΙΖΑ, για το πώς θα κληθεί να λειτουργήσει μ’ αυτή την διάσταση των πραγμάτων).

Ο καθείς, ας διαλέξει τι προοπτική restart, reboot ή reset βρίσκεται – εδώ – στο τραπέζι . Για μιαν ακόμη φορά, φοβούμεθα, η συζήτηση για αληθινή κίνηση θα επανέλθει…μετά την επόμενη ουσιαστική κρίση στα ΕλληνοΤουρκικά.

[Και μην λησμονούμε ότι – πάντα σε Ελληνικά της εποχής – πάντοτε δίπλα στο restart κλπ υπάρχει το backsliding: αντί επανεκκίνησης, το γλύστρημα/οπισθοχώρηση].