Στα τελευταία βήματα πριν τις κάλπες (του Μαϊου)
του Αντώνη Δ. Παπαγιαννίδη
Είναι αρκετά παράξενο το κλίμα, με το οποίο φθάνουμε στην τελική-τελική ευθεία των εκλογών της 21ης Μαΐου. Ενώ όλοι συμφωνούν ότι επικρατεί ένταση και οξύτητα στις αντιπαραθέσεις των πολιτικών αρχηγών και λοιπών παραγόντων (και των Μέσων Ενημέρωσης, εξ αντανακλάσεως αν μη εκ πλειοδοσίας…) την ίδια στιγμή δεν είναι καθόλου φανερό ότι αυτό μεταφράζεται και σε ενδιαφέρον – πολύ λιγότερο σε στράτευση – του ευρύτερου κοινού. Δηλαδή των ψηφοφόρων.
Μάλιστα, ενώ προ εβδομάδων ακόμη όλη η συζήτηση ήταν για το πώς τα κόμματα θα κατέθεταν και θα πρόβαλλαν και θα επεξηγούσαν τα προγράμματα και τις θέσεις τους, τώρα που όλα αυτά έχουν κατατεθεί – με το ΠΑΣΟΚ να προηγήθηκε και «να έκανε θέμα» την δική του προγραμματική προπόρευση. με τον ΣΥΡΙΖΑ να «ανέβασε» τα 11 σημεία «Συμβολαίου Αλλαγής». την δε Ν.Δ. να έχει αναλάβει διεξοδική παρουσίαση των επιμέρους τομεακών προγραμμάτων της – αντί για χρήσιμη συζήτηση, εκείνο που ζήσαμε ήταν τι; Η σταθερή προσπάθεια των μεν και κατεδαφίζουν το πρόγραμμα των δε. Κατεδαφιστική λοιπόν η συζήτηση για τα προγράμματα, με διαψεύσεις και με αμφισβητήσεις. Αν αυτό επαληθευθεί και στο debate των πολιτικών αρχηγών της Τετάρτης 10ης Απριλίου, τόσο το χειρότερο!
Και τούτο ενώ, για παράδειγμα, με το ξεκίνημα του Μαϊου είδαμε να κατατίθεται στην ΕΕ το (επικαιροποιημένο) Πρόγραμμα Σταθερότητας για την περίοδο 2023-26, δηλαδή για την τετραετία που θα κληθεί να «υπηρετήσει» το όποιο Κυβερνητικό σχήμα προκύψει – και όπως προκύψει – από τις κάλπες. Το εν λόγω Πρόγραμμα Σταθερότητας θέτει στόχο ανάπτυξης 2,3% για φέτος, ανά 3% για το 2024 και το 2025, ενώ προσγειώνεται στο 2,1% για το 2026 – με το ΑΕΠ (ονομαστικό) να ξεπερνάει στο τέλος της περιόδου τα 250 δις ευρώ. Επαλήθευση αυτής της αισιόδοξης προβολής – που πάει αισθητά πιο πάνω από τις μέχρι τώρα προβλέψεις – ή αντιθέτως διάψευσή της στην πραγματικότητα θα ήταν κάτι πολύ πιο ουσιαστικό από τις όποιες προγραμματικές προθέσεις που είδαμε να τίθενται.
Στο ίδιο πάλι πεδίο, της ανάπτυξης λειτουργούν και οι στόχοι του Μεσοπρόθεσμου για τις επενδύσεις/τον σχηματισμό παγίου κεφαλαίου, με προσδοκώμενες αυξήσεις από 13,2% φέτος έως (αποκλιμακούμενα) 7,2% για το 2026. Όπως ισχύει και με την στόχευση συμπίεσης της ανεργίας κάτω του 10% (το 2026, αυτό), οπότε και θα ελευθερωθούν οι αυξήσεις των 3ετιών. Παρόμοιοι στόχοι αυτοί δεν είναι και τόσο αυτονόητοι. Ενώ και η εξασφάλιση πρωτογενών πλεονασμάτων – μετά το 1,1% του ΑΕΠ που αναφέρεται στο Μεσοπρόθεσμο για φέτος – άνω δε του 2% για το 2024-26, ναι μεν είναι σύμφωνη με τις διαφαινόμενες τάσεις επαναφοράς δημοσιονομικής πειθαρχίας στην ΕΕ, πλην όμως δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση η επίτευξή τους, όχι απλώς η στόχευση! ιδίως άμα οι ρυθμοί ανάπτυξης που τάσσονται δεν επαληθευθούν.
Αν όμως , φθάνουμε στις κάλπες της 21ης Μαΐου με αυτήν την υποθήκη για την ερχόμενη τετραετία – οποιαδήποτε κι αν είναι τώρα η συνέχεια τακτικισμών για προώθηση κυβερνητικής συνέχειας – φθάνουμε και με μια καταγραφή σχετικά βελτιωμένου οικονομικού κλίματος, όπως τουλάχιστον μετριέται από την τελευταία πριν τις εκλογές Έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας του ΙΟΒΕ (κάλυπτε Απρίλιο 2023). Ενώ λοιπόν σε ΕΕ και Ευρωζώνη ο δείκτης οικονομικού κλίματος παρέμενε αμετάβλητος, στην Ελλάδα – μετά από μικρή υποχώρηση τον Μάρτιο – καταγραφόταν βελτίωση. Και μάλιστα, διαμορφωνόταν ο δείκτης οικονομικού κλίματος σε υψηλό 12μήνου. Οδήγησαν την βελτίωση οι εκτιμήσεις στις υπηρεσίες και το λιανεμπόριο, με την βιομηχανία να δίνει επιδείνωση προσδοκιών, τις κατασκευές παρομοίως. Παραδόξως, η καταναλωτική εμπιστοσύνη – σε μιαν Ελλάδα που, το εμπεδώσαμε, κύριο προϊόν που παράγει είναι η κατανάλωση… – αναφέρεται σε υποχώρηση, σε όλους τους παράγοντες που την συναπαρτίζουν.
«Θα ζήσουμε σε ενδιαφέροντες καιρούς», λοιπόν, όπως λέει και η Κινεζική ευχή/κατάρα…
