Παρουσίαση του βιβλίου “Η κρίση του ευρώ”
Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης με αφορμή το … πρόσφατο παρελθόν πραγματοποιήθηκε, το απόγευμα της Τρίτης, 23 Οκτωβρίου 2018, στο αμφιθέατρο Cotsen Hall της Αμερικανικής Σχολής. Στο επίκεντρο βρέθηκε η κυκλοφορία, για πρώτη φορά εκτός Ολλανδίας, του βιβλίου Η κρίση του ευρώ. Η ιστορία εκ των έσω σε Ευρώπη, Ελλάδα & Κύπρο, του Γερούν Ντάισελμπλουμ, την οποία ανέλαβαν οι Εκδόσεις ΚΕΡΚΥΡΑ-economia Publishing, που διοργάνωσαν και την εκδήλωση, με την υποστήριξη της ολλανδικής πρεσβείας.
Ο επικεφαλής του Eurogroup κατά το καλοκαίρι του 2015, αν και στο βιβλίο του περιγράφει διεξοδικά τα γεγονότα, προτίμησε να επικεντρωθεί στις μελλοντικές προκλήσεις για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Άλλωστε, αν και παραδέχθηκε ότι στη συγγραφή τον οδήγησε (και) η ανάγκη του να εξιστορήσει τη δική του εκδοχή των γεγονότων, εντούτοις ανέφερε ως στόχο του βιβλίου του να συμβάλει στην ορθολογική ανάλυση του παρελθόντος, ώστε να αντληθούν συμπεράσματα για το παρόν και το μέλλον. Ενδεικτικά ανέφερε ότι δεν πρέπει ποτέ ξανά να επιτρέψουμε ο χρηματοοικονομικός τομέας να προκαλέσει τέτοιου μεγέθους κρίση. Τάχθηκε υπέρ της ενίσχυσης της αλληλεγγύης, πλην όμως υπογράμμισε ότι αυτό θα πρέπει να συνοδευτεί από την υιοθέτηση κοινών κανόνων.
Για την Ελλάδα υποστήριξε ότι, τώρα που το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε, είναι και πάλι σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητη. Υπάρχουν, όμως, και άλλες σημαντικές προκλήσεις, όπως η βελτίωση του επενδυτικού κλίματος και η εξυγίανση των τραπεζών. Παραδέχθηκε ότι τα αρχικά Προγράμματα ήταν μη ρεαλιστικά στους χρόνους που έθεταν και υπερβολικά απαιτητικά στην έκταση της προσαρμογής που απαίτησαν. Όσο για τις προσεχείς ελληνικές εκλογές, συνέστησε στους πολίτες, όταν ακούνε εξαγγελίες, να ρωτούν τις πολιτικές ηγεσίες «από πού θα χρηματοδοτηθούν οι μειώσεις φόρων ή οι αυξήσεις δαπανών».
Στη συζήτηση, που συντόνισε ο γενικός διευθυντής του Ομίλου economia, Αντώνης Δ. Παπαγιαννίδης, συμμετείχαν επίσης ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Δημήτρης Λιάκος, ο πρώην υπουργός Οικονομικών και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Γκίκας Χαρδούβελης, ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νίκος Βέττας, και ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Θεόδωρος Φέσσας.
Έχοντας κι αυτός ζήσει «από μέσα» την εμπειρία του 2015, ο Δ. Λιάκος υπογράμμισε ότι ο Γ. Ντάισελμπλουμ συνέβαλε ουσιαστικά ώστε να βρεθούν λύσεις, λειτουργώντας ως γεφυροποιός. Αποδέχθηκε ότι «θα μπορούσαν τα πράγματα να είχαν γίνει διαφορετικά» και στάθηκε με έμφαση στο ότι οι Ευρωεκλογές που πλησιάζουν είναι μια κορυφαία μάχη ανάμεσα στις δυνάμεις που είναι φιλικές στο ευρωπαϊκό εγχείρημα κι εκείνες που το αντιστρατεύονται.
Μέρος από τις δικές του εμπειρίες, ως υπουργός Οικονομικών της τελευταίας περιόδου των κυβερνήσεων Σαμαρά-Βενιζέλου, μετέφερε και ο Γκ. Χαρδούβελης. Μίλησε με ένταση εναντίον της άποψης που οικοδομείται ότι η Ελλάδα «μπήκε στην ΟΝΕ με πλαστά στοιχεία», αλλά και της αφήγησης για τις προτάσεις σταθεροποίησης Παπαθανασίου, που θρυλείται ότι δόθηκαν «γραμμένες σε χαρτοπετσέτα» στην Κριστίν Λαγκάρντ. Μίλησε δε αρκετά κριτικά και για την περίπτωση του bail-in, που καθιερώθηκε στην Ευρωζώνη ως πρακτική με αφορμή την κυπριακή κρίση.
Από την πλευρά του επιχειρηματικού κόσμου, ο Νίκος Βέττας χαρακτήρισε επιτυχία την ολοκλήρωση του τελευταίου Προγράμματος, διερωτήθηκε όμως κατά πόσον το σημερινό μείγμα πολιτικής είναι συμβατό με ουσιώδεις αναπτυξιακούς στόχους, αλλά και κατά πόσον η ισορροπία που επήλθε στο ισοζύγιο είναι διατηρήσιμη – καθώς δεν δείχνει να έχει αλλάξει στην Ελλάδα η παραγωγική βάση.
Ο δε Θεόδωρος Φέσσας επέμεινε στην ανάγκη για αύξηση της παραγωγής, ως μονόδρομο για οριστική έξοδο από την κρίση, καθώς και στη «στοχευμένη μείωση της υπερφορολόγησης της εργασίας, που θα φέρει πραγματική αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος, των επενδύσεων και των διαθέσιμων θέσεων απασχόλησης».
