Διαβάζοντας ΔΝΤ (ή: 2,1% είναι λιγότερο από 3%)

Τώρα, τώρα που απέχουμε αρκετά από την εποχή όπου ο ρόλος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την Ελληνική οικονομία ήταν δυσάρεστα ελεγκτικός (αν μη τιμωρητικός) στα πλαίσια της αλήστου μνήμης Τρόικας, με τον Πολ Τόμσεν και εν συνεχεία την Ντέλια Βελκουλέσκου σε ρόλο αυστηρού δασκάλου, τον Μπομπ Τραα ως resident του Ταμείου στην Αθήνα λίγο πιο κατανοητικό, τώρα δηλαδή που οι απόψεις του ΔΝΤ διατυπώνονται  στα πλαίσια της «διαβούλευσης του Άρθρου IV» όπως για τις άλλες χώρες-μέλη,  νομιμοποιείται κανείς να διαβάζει με λιγότερο αμυντικά αντανακλαστικά τις απόψεις του. Και, συνεπώς, με μεγαλύτερη διάθεση να τις ενσωματώσει στις προβολές για το μέλλον.

Λοιπόν:

Στην Έκθεση που μόλις δημοσιοποιήθηκε, η εισαγωγική φράση – «οι οικονομικές προοπτικές της Ελλάδας έχουν βελτιωθεί αισθητά» – ασφαλώς φέρνει χαμόγελα, του τύπου εκείνων που και η ετυμηγορία του ECONOMIST εγκατέστησε στα πρόσωπα των υπεύθυνων της οικονομικής πολιτικής.

Βέβαια, αμέσως εν συνεχεία καταγράφεται μια εκτίμηση για αύξηση του ΑΕΠ για το σύνολο του 2023 που μόλις μας αποχαιρέτισε με ρυθμό 2,3%, με πρόβλεψη για το 2024 που ήδη τρέχει 2,1% – και τούτο στα πλαίσια της ρωμαλέας ανάκαμψης «μετά την πανδημία» (Η πλέον πρόσφατη εκδοχή του «υπερσυμπιεσμένου ελατηρίου» κατά Στουρνάρα) . Με την επίγνωση ότι ανά την ΕΕ και την Ευρωζώνη παρόμοιες αναπτυξιακές επιδόσεις δεν είναι πολλές – η Γερμανία «έγραψε» -0,3% για το 2023, οι προβλέψεις για το 2024 μιλούν για μόλις 0,6-0,9% – το χαμόγελο είναι εύλογο. Όπως και η καταγραφή ότι αυτοί οι ρυθμοί ανάγονται σε «ιδιωτική κατανάλωση στηριζόμενη σε πραγματική αύξηση των μισθών», ενώ οι επενδύσεις θα ωθούνται από την εφαρμογή προγραμμάτων του Ταμείου Ανάκαμψης. (Όσο για τον πληθωρισμό, η προσδοκία για επιστροφή σε επίπεδο 2% είναι για τα τέλη του 2025).

Αν όμως κανείς κάνει ένα βήμα πίσω, θα διαπιστώσει ότι και το 2,1% και το 2,3% είναι μικρότερα από τον μέσο ετήσιο ρυθμό 3%, για τον οποίο γινόταν η συζήτηση στους δικούς μας σχεδιασμούς πριν κάποιους μήνες. Μάλιστα το ΔΝΤ θεωρεί ότι ο κίνδυνος να ξεφύγει ο ρυθμός ανάπτυξης είναι μετρημένος, ενώ να ξεφύγει (προς τα πάνω) ο πληθωρισμός περισσότερος. Επιδείνωση θα μπορούσε να προκύψει σε περίπτωση κλιμάκωσης του πολέμου στην Ουκρανία ή της σύγκρουσης στην Γάζα/Ισραήλ με «διατάραξη των εμπορικών ροών και επανεμφάνιση πιέσεων στις τιμές ενέργειας και τροφίμων, με υπονόμευση της εμπιστοσύνης».  Το αντίθετο θα συμβεί σε περίπτωση «επιτάχυνσης φιλόδοξων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων», ή πάλι «θετικότερης ανταπόκρισης των αγορών στην αναβάθμιση» της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας. (Εδώ μπορεί να θαυμάσει ο προσεκτικός αναγνώστης εκείνο που λέγεται «hedging one’s bets»/κρατώ μιαν επιφύλαξη, μην και διαψευσθώ, αλλά ευγενικά).

Γι αυτό και η «αισθητή βελτίωση» ακολουθείται από την προσεκτική διατύπωση «σημαντικές/significant προκλήσεις παραμένουν». Αλλά και έτσι, το άλλοτε συνοφρυωμένο-πιεστικό ΔΝΤ μας δείχνει σαφώς συμπαθητικότερο πρόσωπο.

Κατά τα άλλα, μια ευγενική προειδοποίηση προς τις τράπεζες: σε περιβάλλον υψηλών επιτοκίων, να αξιοποιήσουν τα υψηλά κέρδη που εξασφαλίζουν ώστε να σχηματίσουν πρόσθετα/επαρκή αποθεματικά.

Ενώ στις προκλήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη συγκαταλέγεται και η άνοδος των τιμών των ακινήτων: δεν γίνεται λόγος περί φούσκας, καθώς η λέξη είναι απαγορευμένη, πλην όμως η εκτίμηση είναι ότι βρίσκονται υπερτιμημένα κατά 8%, οπότε και το wealth effect που προξενούν ας το προσέχουμε λιγάκι…