Η ομάδα Lifelong Kindergarten του ΜΙΤ Μedia Lab έχει ήδη στο ενεργητικό της τη δημιουργία του δημοφιλέστερου προγραμματιστικού περιβάλλοντος για παιδιά και ενός δικτύου πάνω από 100 λεσχών μάθησης σε 19 χώρες

Οικονομική Επιθεώρηση, Οκτώβριος 2022, τ.1023

TEXNOΛΟΓΙΑ

του Μιχάλη Μπλέτσα*

Η ομάδα διά βίου νηπιαγωγείου (Lifelong Kindergarten – LLK ) του ΜΙΤ Μedia Lab αναπτύσσει τεχνολογίες, δραστηριότητες και κοινότητες για να εμπλέξει παιδιά από κάθε κοινωνικό υπόβαθρο σε δημιουργικές μαθησιακές εμπειρίες, ώστε να μπορούν να αναπτύξουν τη σκέψη τους, τις φωνές τους και την ταυτότητά τους.

Αναμφισβήτητα, το πιο σημαντικό δημιούργημα της ομάδας αποτελεί το παιδικό προγραμματιστικό περιβάλλον Scratch. Το Scratch είναι μια γραφική γλώσσα προγραμματισμού και ταυτόχρονα η πιο δημοφιλής κοινότητα προγραμματισμού για παιδιά στον κόσμο. Εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως χρησιμοποιούν το Scratch για να προγραμματίσουν τις δικές τους διαδραστικές ιστορίες, παιχνίδια και κινούμενα σχέδια, και να μοιραστούν τις δημιουργίες τους σε μια ενεργή διαδικτυακή κοινότητα. Έτσι μαθαίνουν να σκέφτονται δημιουργικά, να συλλογίζονται συστηματικά και να εργάζονται συνεργατικά, ενώ μαθαίνουν επίσης σημαντικές μαθηματικές και υπολογιστικές έννοιες. Τον περασμένο χρόνο το Scratch είχε περισσότερους από 20 εκατομμύρια χρήστες.

Η πρώτη γενιά του Scratch κυκλοφόρησε το 2007 και ήταν μια εφαρμογή που εγκαθιστούσαν τα παιδιά στους προσωπικούς τους υπολογιστές. Με το Scratch 2.0, τη δεύτερη και τρέχουσα γενιά του Scratch, τα παιδιά δημιουργούν και μοιράζονται τις διαδραστικές ιστορίες, τα παιχνίδια και τα κινούμενα σχέδιά τους απευθείας μέσω φυλλομετρητή ιστοσελίδων (web browser).

Το Scratch 3.0 είναι η επόμενη γενιά του Scratch, που προωθεί αυτήν την εμπειρία περαιτέρω, δίνοντας τη δυνατότητα στα παιδιά να δημιουργούν με τεχνολογία στις φορητές συσκευές τους. Επιπλέον, το Scratch 3.0 δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη δημιουργία με μεγάλη ποικιλία μέσων, συμπεριλαμβανομένων του ήχου, των δεδομένων, ακόμη και του φυσικού κόσμου, ενσωματώνοντας απρόσκοπτα το διαδίκτυο των αντικειμένων (IoT) και τα διάφορα ψηφιακά κιτ κατασκευής (όπως π.χ. τα Lego mindstorms, των οποίων τα πρωτότυπα ήταν επίσης δημιουργία της ομάδας LLK).

Μια άλλη μακροχρόνια δραστηριότητα της ομάδας αποτελούν οι λέσχες μάθησης (Clubhouses). Το Clubhouse παρέχει ένα δημιουργικό και ασφαλές περιβάλλον μάθησης εκτός σχολείου, όπου νέοι από μειονεκτικές κοινότητες σε όλο τον κόσμο συνεργάζονται με ενήλικες μέντορες για να εξερευνήσουν τις δικές τους ιδέες, να αναπτύξουν νέες δεξιότητες και να οικοδομήσουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους μέσω της χρήσης της τεχνολογίας.

Το πρώτο Clubhouse ιδρύθηκε το 1993, ως συνεργασία μεταξύ της ομάδας LLK και του Μουσείου Υπολογιστών (τώρα μέρος του Μουσείου Επιστημών) της Βοστώνης. Με βάση τέσσερις κατευθυντήριες αρχές, σκοπός του ήταν να ενδυναμώσει νέους από κάθε κοινωνικό υπόβαθρο να γίνουν πιο ικανοί, δημιουργικοί και πιο σίγουροι μαθητές. Οι τέσσερις αρχές είναι: μάθηση μέσω της δημιουργίας, ακολουθώντας τα ενδιαφέροντα του μαθητή, οικοδόμηση μιας κοινότητας και ενθάρρυνση του σεβασμού και της εμπιστοσύνης. Από τότε το δίκτυο των Clubhouses έχει επεκταθεί σε περισσότερα από 100 κέντρα σε 19 χώρες, εξυπηρετώντας περισσότερους από 25.000 νέους ετησίως.

Η ομάδα LLK συνεχίζει να αναπτύσσει νέες τεχνολογίες, να εισαγάγει νέες εκπαιδευτικές προσεγγίσεις και να κάνει εργαστήρια επαγγελματικής ανάπτυξης για Clubhouses σε όλο τον κόσμο.

Ζούμε σε έναν κόσμο που αλλάζει πιο γρήγορα από ποτέ. Πολλά από αυτά που μαθαίνουμε σήμερα θα είναι ξεπερασμένα αύριο. Η επιτυχία εξαρτάται από την ικανότητά μας να σκεφτόμαστε και να ενεργούμε δημιουργικά. Για να ευδοκιμήσουμε, πρέπει να μάθουμε να φανταζόμαστε δημιουργικά, να συλλογιζόμαστε συστηματικά, να δουλεύουμε συνεργατικά και να μαθαίνουμε συνεχώς. Αυτό ισχύει όχι μόνο για άτομα, αλλά για εταιρείες, κοινότητες, ακόμη και έθνη στο σύνολό τους.

Στο MIT Media Lab αναπτύσσουμε νέες τεχνολογίες και στρατηγικές για την καλλιέργεια της δημιουργικής μάθησης και η ομάδα LLK αποτελεί τον πυρήνα αυτής της διαχρονικής προσπάθειας.

* Ο Μιχάλης Μπλέτσας είναι ερευνητής και διευθυντής Πληροφορικής στο Media Lab του ΜΙΤ